Istraživanje dubina mora, jezera i rijeka, prepuštanje silama prirode, ali i spremnost da se, uprkos brojnim rizicima, pa čak i po život, pomogne u akcijama traganja i spasavanja, samo su neki od razloga zbog kojih je Danilo Mijajlović iz Regionalnog ronilačkog centra Bijela odabrao ronjenje kao životni poziv.

“Ponosan sam na činjenicu da smo obavljali najsloženije i najopasnije poslove pod vodom, često usamljeni u tamnim dubinama i uprkos tome uvijek uspješno izronili bez i najmanjeg incidenta", počinje priču za naš portal.

Mijajlović, koji se ronjenjem bavi dvije i po decenije, za Dnevno.me govori koje aktivnosti spadaju u opseg njihovog rada, izazovnim situacijama sa kojim su se susretali, neuobičajenim pozivima, ali i rizicima koji nosi taj posao.

“Već 25 godina se bavim ronjenjem i uživam u neistraženim dubinama mora, jezera i rijeka. Boravak u tom ambijentu tokom ronjenja za mene predstavlja specifičnu strast prepuštanja silama prirode, povišenom pritisku, bestežinskom stanju.  Svjestan svojih vještina, znanja i iskustva da pomognem u akcijama traganja i spasavanja, gdje pomoć drugih nije moguća, sa svojim kolegama često rizikujem život uvjeren da kroz ovaj humani poziv dajemo svoj doprinos društvu”, kaže Mijajlović.

Profesionalni ronioci deficitaran kadar

Pojašnjava da je osim spašavanja ljudskih života, materijalnih i kulturnih dobara na vodama, Vlada Odlukom o osnivanju Centra propisala da obavljaju poslove obuke i usavršavanja ronilaca u skladu sa domaćim i međunarodnim propisima, podvodnog deminiranja i poslove podvodnog istraživanja u svrhu zaštite i valorizacije podvodnih dobara.

„Angažovanje naših ronilaca i logistike u ove četiri oblasti obilježili su dvadeset godina rada našeg Centra. Kao profesionalni instruktor ronjenja i rukovodilac Sektora za podvodno deminiranje i obuku ronilaca, mogu da naglasim da je naš rad u ove četiri oblasti bio od izuzetno važnog javnog interesa i da je veoma uspješan“, ponosno će Mijalović.

U stalnom radnom odnosu je 10 ronilaca i logističara, od kojih su četiri profesionalna instruktora ronjenja koji rukovode radom Centra i njegovim organizacionim jedinicama.

Foto: Privatna arhiva

Mijajlović navodi i da su profesionalni ronioci deficitaran kadar.

“Na berzi rada, svuda u svijetu, izuzetno su traženi i veoma plaćeni, bilo da se radi o podvodnim deminerima, podvodnim variocima, roniocima obučenim da rade na naftnim platformama, roniocima, biolozima, arheolozima, spasiocima, ili roniocima osposobljenim za izvođenje specijalnih operacija na moru. Naši ronioci, među kojima sam i ja, imali smo čast da sa američkim fokama u vojnoj bazi Fort Majers na Floridi završimo obuku za izvođenje specijalnih operacija na moru”, kaže Mijajlović.

“3 N kobna”

Profesionalni ronilac se, ističe, ne može obrazovati za kratko vrijeme. Sticanje znanja i vještina, zavisno od njegovog opredjeljenja za usko specijalizovani profil, traje tri, pet ili sedam godina u registrovanim i licenciranim ronilačkim školama, bez obzira na stečene akademske i strukovne studije.

A osnovne profesije zaposlenih u Centru veoma su šarolike.

“U našem Centru rade magistri nauka, doktori, inžinjeri, profesori, ali svaki od njih je bez obzira na stepen akademskog obrazovanja, morao da se u skladu sa domaćim i međunarodnim propisima školuje za profesionalnog ronioca ili instruktora ronjenja”, navodi Mijajlović.

Foto: Privatna arhiva

U profesionalnom ronjenju i najmanja improvizacija može biti kobna, bez obzira na to da li je u pitanju obuka ili izvršavanje konkretnog zadatka pod vodom. Stoga je izbor kadra veoma rigorozan.

“U ronilačkoj nastavi je veoma bitno da svaki ronilac koji je pohađa zna da su neznanje – nedisciplina i neiskustvo, takozvana “3 N” kobna za one koji se žele baviti ronjenjem, zato u našem Centru strogo vodimo računa o izboru kadra i njihovom obrazovanju u oblasti ronjenja”, kaže Mijajlović.

Veliku pažnju posvećuju i obukama profesionalnih ronilaca, koji uz korišćenje najsavremenijih tehnologija za osvajanje morskih dubina, usavršavaju posebne tehnike ronjenja.

“Bez kontinuirane obuke, usavršavanja i treninga, ne bi mogli da uspješno obavljamo zadatke pod vodom”, poručuje Mijajlović.

Najteže akcije u Pivskom jezeru

A posao profesionalnog ronioca ima svoje specifičnosti. Tako se nekad dogodi i da dobiju neuobičajene pozive.

“Svjesni svog nivoa obučenosti, iskustva i sposobnosti, svakom pozivu pristupamo profesionalno i odgovorno. Jednom prilikom dobili smo hitan poziv jer se vojnom brodu koji se nalazio u Brodogradilištu Bijela približavala naprava nalik mornaričkoj sidrenoj mini SAG. Brzom intervencijom ustanovili smo da se radi o potpuno bezopasnoj improvizovanoj bovi plutači koju je more snagom vjetra nosilo zalivom”, prisjeća se Mijajlović.

Foto: Privatna arhiva

S obzirom na dugogodišnje iskustvo u tom poslu, Mijajlović pamti veliki broj teških i komplikovanih akcija.

“Najteže su akcije u Pivskom jezeru zbog velike dubine i veoma niske temperature vode na dubini preko 70 metara što dovodi ronioce u opasnost koja je uzrokovana otkazivanjem tehnike na aparatima za ronjenje. Jedna od psihofizički teških akcija bila je akcija u Skadarskom jezeru kada smo tragali za nestalom porodicom i jednom osobom koje je u nabujaloj rijeci Morači na ušću u Skadarsko jezero nesebično pokušala da pruži pomoć stradaloj porodici i tom prilikom izgubila život u talasima rijeke. U tim veoma teškim uslovima pod vodom ronili smo 28 dana dok nijesmo pronašli sve stradale u toj nesreći”, kaže Mijajlović.

U prošloj godini ronioci Regionalnog ronilačkog centra Bijela imali  su devet akcija, u trajanju od 27 dana u podvodnom traganju i vađenju iz vode stradalih.

“U ovoj godini smo do sada imali četiri akcije u trajanju od 14 dana. Posljednja akcija u Risanskom zalivu trajala je osam dana”, kaže Mijajlović.

Oprez prilikom kupanja u planinskim rijekama

Ističe i da je konfiguracija terena kojim teku crnogorske rijeke veoma opasna. Stoga sprovođenje akcija spašavanja ili vađenja utopljenika u njima zahtjeva posebnu obučenost, dobru utreniranost i iskustvo.

“Nažalost, nesreće se često dešavaju u zimskim vremenskim uslovima kada su rijeke izuzetno nabujale, a vidljivost u njima veoma loša, što iziskuje dodatnu opasnost za naše ronioce. Veoma često, svjesni rizika, idemo u akciju znajući da svaki takav zaron predstavlja opasnu situaciju”, navodi Mijajlović.

Foto: Privatna arhiva

Kaže i da su u ljetnjem periodu, naročito prošle godine, imali veliki broj mladih koji su stradali kupajući se u rijekama.

“Razlozi su bili nedovoljna plivačka sposobnost i termički šok prilikom skoka u hladnu vodu. Iz tog razloga iskoristiću priliku da na početku ove ljetnje sezone apelujem na poseban oprez prilikom kupanja u hladnim planinskim rijekama”, zaključuje Mijajlović.

Pronašli podmornicu u blizini Ade Bojane

Mijajlović se prisjeća i zanimljivih poduhvata. Jedan od njih bio je prije dvije godine, kada su prvi put zaronili na borbeno plovilo sa torpednim naoružanjem na dnu mora u blizini Ade Bojane. Plovilo su pronašli lokalni ribari loveći ribu mrežama i prijavili nadležnim državnim organima.

“Naši ronioci su tokom šestodnevnog podvodnog istraživanja ustanovili da se radi o francuskoj podmornici “Fresner” koja je 1915. nestala u blizini ušća Bojane, za koju se do sada vjerovalo da je uništena od austrougarskog razarača Warasdiner. Preko sto godina zatrpana u pješčanim nanosima na dnu mora konačno smo otkrili njen položaj i oblik.

Ovu olupinu plovila do sada niko nije otkrio niti je na njoj ronio i ako se duže od sto godina zna da je u blizini Ade Bojane potopljena francuska podmornica. Na njoj se na palubnom dijelu nalaze četiri torpeda a vjerovatno u njenoj unutrašnjosti i druge vrste naoružanja i eksplozivnih sredstava”, kaže Mijalović.

Takođe, prošle godine u julu ronili su u blizini ostrva Mamula na 90 metara dubine na jedno borbeno plovilo.

“Neki poznavaoci istorije tvrde da je moguće da se radi o potonuloj francuskoj podmornici “Monge”, ali moje kolege i ja ne možemo sa sigurnošću da kažemo o kojem se plovilu radi, jer su neophodna dalja ronilačka istraživanja u saradnji sa nadležnim državnim organima Francuske i Crne Gore”, kaže Mijajlović za portal Dnevno.me.