Platforma vještačke inteligencije može da bude korisna ako se koristi pravilno i uz poštovanje etičkih standarda. Pobjeda je razgovarala sa pojedinim profesorima i zaposlenima u službama fakulteta Univerziteta Crne Gore o iskustvu u korišćenju AI, te su nam kazali da bilježe primjere da je studenti zloupotrebljavaju zbog čega su dobijali razne kazne – nulu bodova na esejima, nijesu mogli da polažu ispit, zaprijećeno im je disciplinskim postupcima…, piše Pobjeda.

Izmjena Etičkog kodeksa

Zaposleni na fakultetima očekuju u narednom periodu da se pitanje upotrebe vještačke inteligencije detaljnije uredi kroz određene propise. Oni su podsjetili da je nedavno izmijenjen Etički kodeks Univerziteta Crne Gore i da se kroz određene članove pominje kako treba da se koristi platforma vještačke inteligencije.

Tako je, pored ostalog, propisano da je zabranjen svaki oblik prepisivanja i korišćenja nedozvoljenih sredstava i literature na ispitima i drugim oblicima provjere znanja, polaganje ispita i drugih provjera znanja za drugog odnosno angažovanja drugog lica za polaganje ispita i drugih provjera znanja, kao i drugih vidova varanja i pomaganja od strane studenata, uključujući korišćenje generičkih alata vještačke inteligencije na način koji nije u skladu sa pravilima Univerziteta o korišćenju tih alata.

Ukazno je i na važnost da studenti treba da budu upoznati sa pravilima korišćenja generativnih alata vještačke inteligencije u učenju, sprovođenju istraživanja, izradi zadataka i pisanju radova.

Naši sagovornici sa fakulteta ukazuju na činjenicu da se na brojnim fakultetima širom svijeta preporučuje korišćenje vještačke inteligencije ali da se korisnici pridržavaju etičkih principa.

Pojedini profesori sa Univerziteta Crne Gore kažu da u narednom periodu slijedi proces edukacije na ovu temu, te da dosadašnja praksa pokazuje da pojedini studenti zloupotrebljavaju platformu. Saradnici u nastavi su prepoznavali da su određeni radovi studenata bili produkt vještačke inteligencije, zaprijećeno im je disciplinskim postupcima, te su ih i upozoravali da pravilno koriste platforma. Studenti su dobijali nule za eseje, nijesu izlazili na ispite…

Provjera radova

“Dešavalo se da pročitam određeni master rad i osjetim neki čudan jezik, konstrukcije su neobične, skače se sa teme na temu. Zamolio sam onda saradnika da provuče rad kroz softver, na internetu, koji će provjeriti da li je korišćena vještačka inteligencija. Ti softveri nijesu uvijek pouzdani, ali mogu biti putokaz. Ako softver potvrdi da postoji problem, skrenem pažnju studentu da ispravi rad”, kazao je Pobjedi jedan profesor sa fakulteta društvenih nauka.

Lako uoče zloupotrebe

Dekan Filološkog fakulteta Univerziteta Crne Gore u Nikšiću prof.dr Igor Lakić kazao je Pobjedi da skreću pažnju studentima da ne zloupotrebljavaju upotrebu vještačke inteligencije. Lakić ističe da oni mogu jasno da prepoznaju da li je neki student nešto stvarno pisao ili je to za njega ,,završila“ vještačka inteligencija. Posebno se, kako je obrazložio dekan, vodi računa kada se pišu ne samo eseji, nego i master radovi, da su potrebne jasne naznake izvora. Dekan navodi da ne čita sve to dok student jasno ne napiše izvor.

“Kroz praksu nam se dešava da studenti zloupotrebe korišćenje vještačke inteligencije, ali da to ne priznaju. Ako je vještačka inteligencija napisala studentu esej damo mu nulu. Treba da nauče da koriste AI, da znaju da i ta platforma pravi greške, oduduraju riječi od konteksta kada koriste ČAT GPT. Možemo sve da prepoznamo odmah. Bavimo se jezikom pa smo spremniji za to”, kazao je Lakić.

Dekan, između ostalog, na fakultetu predaje i predmet prevod ekonomskih tekstova na engleskom, te dodaje da studenti odrađuju određeni prevod kod kuće, a onda sve to čitaju i diskutuju na času.

“Dešava se da student pročita prevod koji ni najiskusniji prevodilac ne bi sastavio, i onda znamo da je koristio AI”, rekao je dekan.

On dodaje da je poenta da se vještačka inteligencija stavi u svrhu učenja, te da će organizovati obuke za profesore kako da koriste vještačku inteligenciju da bi se izbjeglo plagiranje.

“Sve ovo je kao kad su se pojavili kompjuteri. Mi moramo naći način kako da se ,,ukroti“ vještačka inteligencija i da se stavi u svrhu učenja, a ne zloupotrebe”, poručuje Lakić.

I profesor dr Vladimir Pešić sa Prirodno matematičkog fakulteta kaže da je ta platforma sjajna, ali da treba da se nauči kako da se koristi. Ističe da svako treba da je upotrebljava kao alat koji pomaže da se postigne veći kvalitet, te kada se dobije rezultat na AI, da se ide dalje od toga i da osoba unese svoju originalnost u svemu.

“Ne treba se plašiti od korišćenja ove platforme i ne treba plašiti studente. Važno je da kada dobiju neke rezultate uz pomoć ovog alata da idu korak dalje, da analiziraju, provjeravaju i da dođu do većeg kvaliteta”, istakao je profesor.

On ističe da su autori u određenim svjetskim naučnim časopisima dobili obavezu da daju izjave jesu li koristili vještačku inteligenciju u svojim radovima.

“Svi su postali svjesniji mogućnosti AI. Profesori bi trebalo da budu svjesniji da je to jedan način da se postigne bolji kvalitet. AI je u suštini fantastičan alat i pomaže studentima i naučnicima. Važno je kada se koristi da studenti znaju da interpretiraju rezultate i da idu dalje, da daju svoju origranalnost, da upoređuju, analiziraju. Potrebna je edukacija”, rekao je profesor Pešić.

Profesor dodaje da postoje zloupotrebe i da toga ne treba da bude.

“Treba naučiti studente kako da koriste ovu platformu”, istakao je on.

Prof.dr Goran Barović sa Filozofskog fakulteta Univerziteta Crne Gore kaže da korišćenje ,,servisa“ vještačke inteligencije nije nikakvim aktima zabranjeno i da može biti sjajna pomoć, ali ne jedina.

“Sve radove koje predaju studenti ja provjeravam na ispitima koji se izvode usmeno, tako da ne može da se zloupotrebi. Ako student zna da usmeno objasni i ako se utvrdi da je naučio i razumije tretiranu materiju, onda je manje bitno je li koristio vještačku inteligenciju ili neke druge izvore”, kazao je profesor Barović.