Zapadni Balkan kroz Plan rasta i novi Akcioni plan o razvoju zajedničkog regionalnog tržišta od naredne do 2028. godine, dobija šansu za ubrzani ekonomski razvoj, koji će omogućiti bolji životni standard građana, ocijenjeno je na samitu posvećenom desetogodišnjici Berlinskog procesa.

Iz Kabineta predsjednika Vlade saopšteno je da su crnogorski premijer Milojko Spajić i lideri država Zapadnog Balkana, u saradnji sa članicama EU, poslali su snažnu poruku posvećenosti regionalnoj saradnji i afirmisali dalje napore na putu integracije regiona u EU.

Na sastanku u Berlinu, čiji je domaćin njemački kancelar Olaf Šolc i na kojem učestvuje i predsjednica Evropske komisije Ursula fon der Lajen, usvojena je Deklaracija o zajedničkom regionalnom tržištu.

Na taj način su, kako je objašnjeno, stvoreni uslovi za razvoj ekonomija država regiona, jer će se skratiti vrijeme čekanja na granicama, kroz znatno brži tranzit robe, usluga, ljudi i kapitala među zemljama regiona. To je, prema riječima Spajića, predugo bila velika barijera da Zapadni Balkan bude konkurentno tržište.

„Očekujemo da posvećenost iskazana na ovakav način predstavlja vodič za našu regionalnu saradnju i bude ključni pokretač ubrzane evropske integracije Zapadnog Balkana“, poručio je Spajić.

On je dodao i da vjeruje da će novi Akcioni plan o zajedničkom regionalnom tržištu, kao važan dio Plana rasta, biti odličan katalizator za smanjenje socio-ekonomskog jaza između regiona i EU, jer će doprinijeti razvoju regionalne ekonomije i pomoći ekonomsku integraciju.

Samit je bio prilika da se i od visokih zvaničnika institucija EU i država članica čuje spremnost za još veću podršku i podsticaj za predstojeću, u slučaju Crne Gore, završnu fazu pristupanja.

Premijer Mađarske Viktor Orban kazao je da planiraju da tokom njihovog EU, odnosno do kraja godine, zatvore nekoliko poglavlja u pregovorima sa Crnom Gorom.

Crna Gora je lider po pitanju ispunjenja zahtjeva iz Berlinskog procesa, pošto je ratifikovala četiri sporazuma o mobilnosti, a očekuje se da u najskorijem roku ratifikuje i peti - Sporazum o pristupu visokom obrazovanju i upisu na studije Zapadnog Balkana, usvojen tokom samita u Berlinu.

Spajić je saopštio da regionalna saradnja i povezanost za Crnu Goru ostaju od esencijalne važnosti, dok god su u okviru evropskih principa, i u domenu infrastrukturne povezanosti, zelene tranzicije i smanjenja zavisnosti od fosilnih goriva.

U tom kontekstu izuzetno je važna posvećenost Berlinskog procesa reafirmaciji Hamburške deklaracije o Zelenoj agendi za Zapadni Balkan, koju su podržali lideri zemalja regiona, devet članica procesa: Njemačka, Austrija, Francuska, Bugarska, Hrvatska, Grčka, Italija, Poljska i Slovenija, institucije EU i Ujedinjeno Kraljevstvo.

„Svaki put ka afirmisanju ovih tema, bez regionalnog konteksta bio bi slijepi put i traćenje dragocjenih resursa. Samo kroz perspektivu rastuće potražnje za boljom povezanošću, čistom i sigurnom energijom i zelenom ekonomijom, možemo da ponudimo profitabilne i održive projekte kredibilnim investitorima. Zato moramo da poboljšamo saobraćajnu povezanost, uklonimo barijere za mobilnost, ohrabrimo regionalnu trgovinu i tako stvorimo preduslove za političku, ekonomsku i društvenu konvergenciju regiona, sa ostatkom kontinenta“, poručio je Spajić.

Sastanku najviših zvaničnika, prethodili su brojni sastanci na ministarskom nivou, a šefovi država podržali su njihove odluke i o usvajanju regionalne deklaracije o korišćenju infrastrukture za istraživanje i inovacije i regionalnih standarda za skrining stranih direktnih investicija, kao i Deklaraciju o potvrđivanju dobrosusjedskih odnosa.

Spajić je tokom samita naglasio da integrisanje Centra za sajber kapacitete na Zapadnom Balkanu (WB3C) u Berlinski proces, bilo od posebnog značaja za rad i aktivnosti ovog Centra sa sjedištem u Podgorici, njegovu promociju i pozicioniranje na regionalnom i međunarodnom planu. WB3C kao dio Berlinskog procesa predstavljaće polaznu osnovu za intenziviranje saradnje i regionalne otpornosti na sajber prijetnje.