Zabrinjavajući trend na crnogorskim putevima je sve veći broj maloljetnika koji učestvuju u saobraćajnim nezgodama, često i pod dejstvom psihoaktivnih supstanci, upozorava sudski vještak Dušan Raspopović. On ističe da se posljednjih godina drastično spustila starosna granica kada je riječ o zloupotrebi droga, te da među zavisnicima danas ima i trinaestogodišnjaka, piše Pobjeda.

Prema njegovim riječima, nesreće izazvane vožnjom pod dejstvom alkohola i narkotika gotovo svakodnevno se bilježe u svim crnogorskim gradovima, a posljedice su često teške povrede i smrtni ishodi. Najčešće korišćene supstance su kokain, marihuana, sintetičke droge, tablete, ali i alkohol, koji ostaje široko dostupan i posebno opasan za mlade vozače.

Raspopović upozorava da su zbog nesavjesnih vozača ugroženi svi učesnici u saobraćaju – od pješaka do biciklista i korisnika električnih trotineta. Poseban problem predstavljaju maloljetnici bez položenog vozačkog ispita, kao i strani državljani i sezonski radnici, među kojima takođe ima onih koji često krše saobraćajne propise.

Podaci Suda za prekršaje pokazuju da je od juna do septembra 2025. godine u Podgorici pokrenuto 715 postupaka zbog vožnje pod dejstvom alkohola i droga, pri čemu je značajan broj vozača mlađi od 24 godine. Iz Uprave policije navode da je u prvih pet mjeseci ove godine testirano 1.405 vozača, od kojih je skoro polovina bila pozitivna, najčešće na kanabis i kokain.

I dok u susjednim državama kazne za „pijanu vožnju“ iznose i do nekoliko hiljada eura uz oduzimanje dozvola i zatvorske kazne, u Crnoj Gori mladi vozači za pojedine prekršaje plaćaju samo novčane kazne bez dodatnih sankcija.

Raspopović poručuje da je jedino rješenje stroža kaznena politika – oduzimanje vozačkih dozvola, ponovno polaganje ispita i dugoročnije zabrane upravljanja vozilom.

„To bi bio pravi preventivni iskorak kojim bi se sačuvali životi“, zaključuje on.

Uprava policije: Najčešće se upotrebljavaju kanabis i kokain

Iz Uprave policije kazali su da je u prvih pet mjeseci 2025. godine na PAS testirano 1.405 vozača, od čega je skoro polovina bila pozitivna na neku drogu, najčešće kanabis i kokain.

“Za utvrđivanje prisustva PAS kod vozača primjenjujemo samo jednu vrstu testova – droga test marke „dreger“. Prema specifikaciji, kao uzorak za test koristi se oralna tečnost (pljuvačka) i rezultati se prikazuju kroz nekoliko minuta. Njime je moguće testiranje na najviše šest klasa supstanci istovremeno”, pojasnili su iz Uprave policije.

U zavisnosti od verzije, testom može da se detektuje sljedećih sedam klasa supstanci: kokain, opijati, amfetamin, metamfetamin/sintetičke droge (npr. ekstazi, MDMA), benzodiazepini (npr. u ljekovima), oksikodon i kanabis (THC), navodi se na veb stranici proizvođača.

“Od svih kategorija supstanci, kanabis je droga koja se najčešće konzumira i najteža je za identifikaciju, pa je uređaj optimizovan za detekciju THC-a u dvije opcije: u zavisnosti od odabranog vremena čekanja (prije-inkubacije) testiranja, postoji brza opcija sa višom THC granicom ili osjetljiva opcija sa nižom THC granicom”, rekli su iz Uprave policije.

„Dreger“ test, kako su saopštili iz Uprave, postoji i u verziji 5.000, kod kojeg su granične vrijednosti za utvrđivanje prisustva kokaina 20, odnosno 5, 10 i 25 nanograma po mililitru za kanabis.

“Prema važećim, ali i predloženim izmjenama Zakona o bezbjednosti saobraćaja, u Crnoj Gori za prisustvo PAS ne postoji granica ispod koje se prisustvo PAS može tolerisati, kao što je to slučaj kod konzumacije alkohola, Za razliku od prisustva alkohola u organizmu, koja se utvrđuje u procentima tj. promilima, kod prisustva psihoaktivnih supstanci nije zakonski definisano da se to utvrđuje u procentima, tj. promilima, već se samo utvrđuje prisustvo, odnosno neprisustvo u organizmu”, naveli su iz Uprave policije.

Oni su apelovali na vozače da svako prisustvo psihoaktivnih supstanci u organizmu utiče na sposobnost vozača da upravlja motornim vozilom.

Potrebne izmjene zakona i strože kazne

Sudski vještak Dušan Raspopović smatra da se problem može riješiti jedino izmjenama i dopunama Zakona o bezbjednosti saobraćaja.

"Potrebna je oštrija kaznena politika – oduzimanje vozačkih dozvola na duži period, ponovno polaganje ispita, zabrana upravljanja vozilima, kao i stroža kontrola učesnika u saobraćaju. To bi bio pravi preventivni iskorak kojim bi se sačuvali životi ", zaključuje on.