Prekomjeran unos soli negativno utiče na zdravlje i može dovesti do povećanog rizika obolijevanja i umiranja od povišenog krvnog pritiska i drugih kardiovaskularnih bolesti, upozorili su iz Instituta za javno zdravlje (IJZ).

Iz te zdravstvene ustanove su, povodom Svjetske nedjelje prevencije prekomjernog unosa soli, kazali da je njen cilj skretanje pažnje na negativne posljedice na zdravlje i ukazivanje na efikasan pristup smanjenju dnevnog unosa soli.

Oni su rekli da je poznato da prekomjeran unos soli ima negativan uticaj na zdravlje.

“Dovodi do povećanog rizika obolijevanja i umiranja od povišenog krvnog pritiska i drugih kardiovaskularnih bolesti, kao što su srčani i moždani udari, gojaznost, osteoporoza, rak želuca, Menierova bolest i bolest bubrega”, kazali su iz IJZ.

Procjenjuje se da je svake godine 1,89 miliona smrtnih slučajeva u svijetu povezano sa konzumiranjem previše soli/natrijuma.

Iz IJZ su rekli da je smanjenje upotrebe soli preventivna mjera koja je već dvije decenije prihvaćena na globalnom nivou kao efikasna strategija za unapređenje javnog zdravlja.

“Model smanjenja unosa soli u Velikoj Britaniji, ali i u drugim zemljama inspirisao je svijet i do danas više od 90 država ima neki oblik politike smanjenja soli”, kaže se u saopštenju.

Kako se navodi, tri četvrtine soli koju prosječan stanovnik konzumira svakog dana, već je prisutna u upakovanoj i pripremljenoj hrani.

Iz IJZ su rekli da potrošač ne može da utiče na količinu te soli.

“Tako da je posljednjih godina u cijelom svijetu fokus na mjerama i promjenama u prehrambenoj industriji i ugostiteljstvu, jer bez smanjenja „skrivene soli“ u gotovim proizvodima ne može se postići ni potreban efekat smanjenja unosa soli pojedinca”, dodaje se u saopštenju.

Prosječan unos soli, mjeren među odraslim stanovništvom u Crnoj Gori, kako su rekli iz IJZ, i je dalje visok i iznosi 11,6 grama soli na dan.

Dodaje se da je to više nego dvostruko veći unos od preporučene granice SZO do pet grama na dan.

“Takođe je evidentno da i dalje postoje uvriježeni stavovi i ponašanje u ishrani koji doprinose prevelikom unosu soli, kao i niska svijest o značaju prevelikog unosa soli na zdravlje”, kaže se u saopštenju IJZ.

Prema njhovim riječima, najveći dio soli koji unosi stanovništvo u Crnoj Gori je iz takozvanih „skrivenih“ izvora.

“Iz pekarskih i suhomesnatih proizvoda, sireva, industrijski proizvedene hrane, konzervirane hrane, grickalica, konditora, gotovih jela iz restorana i brze hrane”, pojasnili su iz IJZ.

Oni su kazali da, u saradnji sa Ministarstvom zdravlja, Upravom za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove, domaćim proizvođačima i partnerima, rade na smanjenju „skrivene“ soli u hrani uz kampanju povećanja svijesti i znanja opšte populacije.

Iz IJZ-a su kazali da se unos soli/natrijuma može smanjiti jedenjem uglavnom svježe, minimalno prerađene hrane, biranjem proizvoda s malo natrijuma, pripremanjem hrane sa malo ili bez dodatka soli.

Unos soli se, kako su naveli, može smanjiti i korišćenjem bilja i začina za poboljšanje ukusa i aromatizovanje hrane, umjesto soli, ograničavanjem upotrebe komercijalnih umaka, preliva i instant proizvoda, ograničavanjem konzumacije prerađene hrane i uklanjanjem slanika sa stola.