Iz državnog trezora je od 1. aprila do 30. juna ove godine isplaćeno 4,7 miliona eura po osnovu izvršnih presuda i prinudne naplate zbog nepostupanja državnih organa po rješenjima izvršitelja za neizvršena rješenja i neplaćene fakture – navodi se u izvještaju Zaštitnika imovinsko-pravnih interesa Crne Gore (ZIPI) za drugi kvartal ove godine.

Time je, zajedno sa prvim kvartalom, u prvih šest mjeseci ovaj iznos dostigao gotovo deset miliona eura, imajući u vidu da je do kraja marta po istom osnovu iz budžeta isplaćeno 5,2 miliona eura.Tokom 2024. godine iz državne kase se po ovim osnovima odlilo 18,8 miliona eura.

U izvještaju zaštitnice Bojane Ćirović navodi se i da je tokom drugog kvartala postignut uspjeh u sporovima ukupne vrijednosti 2,24 miliona eura, dok je u prvom kvartalu ta vrijednost iznosila 164,3 miliona eura, od čega se najveći dio odnosi na izgubljen spor

Montenegro erlajnza čija je stečajna uprava tražila da im se isplati 100 miliona eura po osnovu ranijeg Zakona o konsolidaciji. Od aprila do kraja juna pristiglo je ukupno 4.247 raznih predmeta, među kojima 540 tužbi i 2.546 izvršenja.

Prinudna naplata

Ćirović i u ovom izvještaju ukazuje da državni organi neizvršavanjem pravosnažnih rješenja o nagradama advokatima, vještacima i tumačima prave značajnu štetu po budžet imajući u vidu da se ta sredstva prinudno naplaćuju. Osim toga, organi i dalje ne izmiruju uredno obaveze na osnovu faktura, kojima i ne prigovaraju, već dopuštaju da se i one prinudno naplaćuju i time stvaraju dodatni trošak. Tužbe zaposlenih u javnoj upravi i dalje redovno pristižu, a i u drugom kvartalu u tome prednjače pripadnici vojske i policije.

Naglašava i da se u postupcima koji se vode pred Upravnim sudom, a u kojima organe zastupaju njihovu službenici, ne izmiruju dosuđeni troškovi, te da ZIPI o tome ima tek informaciju kada se pokrene prinudna naplata.

U izvještaju se navodi i da je Vrhovni sud potvrdio nižestepene presude kojima je odbijeno preko 100 tužbi koje su protiv države pokrenute od 2012. do 2018. godine za naknadu štete zbog plavljenja rijeke Zete.

Upućena je i kritika na račun stava Vijeća Vrhovnog suda kojim se javnopravnim organima daje mogućnost da zaključuju ugovore sa advokatskim kancelarijama da ih zastupaju pred Upravnom sudom.

- Ovakvim postupanjem Vrhovni sud je obesmislio odredbe Zakona o upravnom sporu i uputio državne organe na nezakonito postupanje. Intencija zakonodavca nije bila da olakša posao Zaštitniku, a da državni organi angažuju advokate, već je tim državnim organima sa namjerom neposrednog učešća kao donosioca odluke dato svojstvo stranke, ali ne i svojstvo pravnog lica, što je Vrhovni sud previdio - navodi se u izvještaju uz napomenu da će se protiv takvih odluka žaliti Ustavnom sudu.

ZIPI je u drugom kvartalu naplatio po osnovu troškova dobijenih sporova 55.500 eura, dok je u prvom kvartalu taj iznos bio 116.300 eura.

Među dobijenim sporovima se u izvještaju ukazuje na tužbu protiv Crnogorske plovidbe kojom je potvrđen tužbeni zahtjev države da se održi na snazi platni nalog na osnovu kojeg je ova kompanija dužna da državi isplati 2,23 miliona eura. Tokom drugog kvartala država je izgubila tri spora po osnovu faktičke eksproprijacije čija ukupna vrijednost premašuje milion eura. Zajedno sa opštinom Ulcinj je obavezana da u dva predmeta isplati preko 735.000, odnosno preko 290. 000 eura, dok sa opštinom Kotor solidardno treba da isplati 76.100 za eksproprijaciju. Troškovi telefoniranja tokom 2023. godine državu su koštali 422.800, što je Crnogorski telekom izdejstvovao kroz postupak izvršenja, imajući u vidu da je Privredni sud odbio prigovor države kao neosnovan.

Ćirović je u ranijim izvještajima iskazivala sumnju da se iza ovolikih troškova sporova potencijalno krije i nesavjesan rad, ukazujući da bi državni organi trebalo što prije da utvrde uzroke i sprovedu mjere za suzbijanje takvog ponašanja.